Malatya’nın ikinci yerleşim yeri olan ve 1988 yılına kadar Eskimalatya ismi ile anılan İlçemizin tarihi çok eskidir. Malatya şehrinin ilk kuruluş yeri bugünkü Bahçebaşı Kasabası içinde yer alan Aslantepe Höyüğüdür. Bu alan özellikle M.Ö.XX ve XIX. yüzyıllarda işlek kervan yollarının kesiştiği bir bölümdür. O zaman ki Asur ve Urartu kaynaklarında bu yöre MALDİA, MELİT, MELİDE ve MELİTEA olarak değişik biçimlerde isimlendirilmiştir. M.S. I. y. y.da Aslantepe Höyüğündeki bu yerleşim birimi bugünkü Eskimalatya üzerine kaymıştır. Dolayısıyla bu tarihten itibaren 1836 yılına kadar geçen ve Malatya tarihi olarak anlatılan bölüm aslında Battalgazi İlçesinin tarihidir.
DARENDE
İlçenin yüzölçümü 1.363 km2 dir. Darende'nin kuzeyinde Kuluncak, kuzey batısında Gürün, batısında Elbistan, güneyinde Akçadağ ve doğusunda Hekimhan ilçeleri bulunmaktadır. İlçenin rakımı 950-2150 arasında değişmektedir. İlçede Ayvalı, Ağılbaşı, Aşağı Ulupmar, Balaban, Ilıca, Yenice ve ilçe merkezi olmak üzere 7 belediye, 43 köy ve 15 mezra vardır.
DOĞANŞEHİR
İlçe, Malatya'ya 58 km uzaklıkta, deniz seviyesinden yüksekliği 1290 metre olup, ova ve dağlık bir kısımda kurulmuştur, İlçenin doğusunda Adıyaman ilinin Çelikhan ilçesi, güneyinde Adıyaman ili Besni ve Gölbaşı ilçeleri, batısında Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi, kuzey doğusunda Akçadağ ve Yeşilyurt ilçeleri bulunur. İlçenin yüzölçümü 1.290 km2'dir.
DOĞANYOL
Malatya'ya 120 km. mesafede olup, ilçenin doğusunda Diyarbakır ilinin Çüngüş ve Çermik ilçeleri, batıda Pütürge ilçesi, güneyde Adıyaman ilinin Gerger ilçesi, kuzeyde Elazığ ilinin Sivrice ilçesi ile komşudur.
İlçenin yüzölçümü 233 km2 dir. (Yamaç, Örencik ve Köklükaya köyleri 1992 yılında ilçeden ayrılarak Pütürge ilçesine bağlanmıştır.) İlçeninmerkez dahil olmak üzere 2 belediyesiyle 14 köyü, 26 mezrası bulunmaktadır. İlçede çalışma hayatı genellikle tarıma dayanmaktadır. Okuma yazma oranı her sene itibariyle yükselmektedir.
HEKİMHAN
İlçenin toplam nüfusu 2000 sayımına göre 42.515.’dir bu nüfusun 13.206’ sı ilçe merkezinde geri kalan kısmı ise köylerde yaşamaktadır. Hasançelebi Kasabasının 3.002, Güzelyurt Kasabasının 5.810, Kocaözü Kasabasının 2.854 , İpekyolu Kasabasının 2.774, Kurşunlu Kasabasının 4.101, nüfusu bulunmaktadır. İlçe genelinde nüfus yoğunluğu % 23.08’dir İlçenin yüzölçümü 1869 Km2, yükseklik ise merkezde 1040 metre olup, köylerde daha fazladır.
KALE
İlçe Malatya'ya 33 km. uzaklıktadır. İlçenin bucağı yoktur. Merkez olmak üzere 1 belediyesi, 19 köyü ile 43 mezrası vardır. Doğusunda Elazığ, batısında Malatya il merkezi, kuzeyinde Karakaya Barai Gölü sahası ile Elazığ ilinin Baskil ilçesi, güneyinde Pütürge ilçesi bulunmaktadır.
KULUNCAK
İlçenin yüzölçümü 681 km2'dir. İlçe Malatya'ya 110 km. uzaklıkta olup, 1270 metre rakımındadır.
İlçede temel ekonomik gelir, tarıma dayalı bahçecilik, az da olsa hayvancılıktır. Coğrafi bakımdan dağlık ve engebeli olması sebebiyle arazi azdır. Bu sebeple son yıllarda büyük şehirlere göç akımı hızlanmıştır, geçim kaynaklarının en önemlileri tarımdan elde edildiği için ekonomik yapısı toprağa dayalıdır. Çevrede Kuluncak'a yakın yerlerde Krom, Demir, Çinko, Bakır elde edilir. İlçede el sanatlarından biri olan halıcılık gelişmiştir.
PÜTÜRGE
İlk adı güzel yer, istenen yer anlamına gelen (Imrun) Pütürge, bundan 300 yıl önce köy olarak kurulmuş, 1877 yılında bucak haline getirilerek Adıyaman'ın Kâhta ilçesine bağlanmıştır. 1892 yılında ilçe olarak mülki taksimatta Elazığ iline bağlanan Pütürge Cumhuriyetin ilanıyla "Malatya'ya bağlanmıştır.
Malatya'ya 74 km. mesafede olup, yüzölçümü 1.181 km2'dir. Denizden yüksekliği 1.250 metredir. İlçenin 1 bucağı, 1 beldesi, 2 belediyesi ve 62 köyü ile 325 mezrası vardır.
YAZIHAN
İlçenin yüzölçümü 618 km2/dir. İlçe, yeryüzü şekli itibariyle güneyden kuzeye bir eğim göstermektedir. Kuzey tarafından dağlık ve vadilik alanlar, arazinin % 50'sini oluşturmaktadır. İlçenin % 50'si yarı sulu düz arazi olmakla beraber tarıma ve yerleşime müsaittir. İlçe arazisinin % 6O'ı dağlık, % 40'ı ise tarıma elverişlidir. Yörenin geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tarımda makineleşme, gübreleme ve ilaçlama gelişmiş, halk boş zamanlarda genellikle halıcılıkla uğraşmaktadır.
YEŞİLYURT
İlçe yerleşim alanı bakımından dağlık olup, yüzölçümü 568 km2'dir. İlçe doğuda Malatya, batıda Akçadağ ve Doğanşehir, güneyde Adıyaman ve Çelikhan ilçesi, kuzeyde ise Malatya ile çevrilidir.
İlçenin bucağı olmayıp Bostanbaşı, Gündüzbey, Yakınca merkez olmak üzere 4 belediyesi, 16 köyü, 23 mezrası vardır. İlçede kara iklimi hakim olup, halkının büyük bir bölümü tarım ve hayvancılıkla uğraşır. Özellikle dağlık bölgelerde ekilebilir arazinin yetersizliği buralarda hayvancılığı ön plana getirmiştir.